Corumlular-Mekani.tr.gg | Çorum Web Portali | Corum Tarihi | Corum Merkez Koyleri | Corum ilceleri | Sungurlu Mahmatli |
  Dodurga ilcesi
 

Dodurga İlcesi Hakkında Bilgi

Dodurgalılar Bozokların Ayhan koluna bağlıdır. Kaşgarlı Mahmut Totırga olarak zir. Kaşgarlıya göre boyun damgası şeklindedir. Reşideddin' e göre Dodurga kelime olarak ülke olmak ve yönetmek manasına gelmektedir ve boyun damgası. şeklindedir. Yazıcıoğlu' ya göre ise Dodurga Mülkdutmak ve yaşamak şeklinde telafuz edilmiştir. Boyun damgası şeklindedir. Her Oğuz boyunu sembolize eden bir kuş vardır. Dodurga Boyu'nun sembolü de (Onku'u) Bozkır Kartalıdır.

  Malazgirt savaşından sonra çeşitli zamanlarda Anadolu'ya büyük kitleler halinde Türkmenler göç etmişlerdir. Sultan Alparslan'ın görevlendirdiği komutanlardan Danışment Ahmet Gazi Malatya'yı fethettikten sonra (1072) Amasya (Harşana) önlerine gelerek Amasya kalesini zaptetmiştir. Harşana Kalesi beği Şaddad'ı yakalamak amacıyla Osmancık'a kadar kovalamış ve yakalayarak hapsetmiştir. Ahmet Gazi Osmancık kalesini zaptettikden sonra burasına Alayuntlu Neslinden Sokulu oymağı reisi Osman Beğ' e bırakmış kendisi de Gümüş üzerinden Elbistan'a kadar uzanmıştır.Osman bey kardeşi Ayhan beyi Dodurga Köyüne çevresinde bulunan köylerle birlikte uç beyi olarak tayin etmiştir. 1074 yılında Dodurga beyi Ayhan bey Amasya Devlet ricaline görev verildiğinden yerine Kızılkanatoğullarından Ahmet beyi tayin etmiştir.Ahmet bey köyün yeniden imar edilmesini sağlamış Kızılkanat adını taşıyan bir cami yaptırmıştır. Bu cami fazla tahribat gördüğünden 1977 yılında yıkılarak yerine yine aynı adı taşıyan bir cami inşa edilmiştir.

  Danişmentlilerin son zamanlarında, İskilip yolu üzerinde bulunan Dodurga Osmancık- İskilip bağlantısını sağlayan önemli bir konumdaydı. Danişmentlilerden sonra Dodurga Selcuklularan idaresine girmiştir. Sultan II. Kılıçarslan sağlığında ülkesini II oğlu arasında pay etmiş Osmancık oğlu Sencer'in hissesine düşmüştür. Kösadağ Savaşından (1243) sonra Anadolu Moğol egemenliği altına girmiş,1260 tarihinde Moğol nanı Hülagu Kızılırmağın batısını Dodurga ve çevresi dahil Selçuklulardan Keykavus'a doğusunu merkezi Amasya olmak üzere Rüknettin KILIÇARSLAN'a vermiştir. Bu sırada Dodurga'nın idaresi Keykavs'a bağlı olarak Köyün ulularından Hamik Beğ' e aittir.

  Dodurganın ilk yerleşim bölgeleri önceleri şimdiki İlçenin güneyinde bulunan dağın eteğinde Kuzyaka ve Damlaca denilen yerde bir yerde doğusunda öldürmüş denilen mevkide bulunuyordu. Dodurga 1910-1935-1942-1943 yıllarındaki depremden çok hasar görmüş, birkaç defa yeniden imar edilmiştir. Birinci dünya savaşında erkek nüfusunun büyük kısmını kaybetmiştir. Milli Mücadeleye de aktif olarak katılan Dodurgalılar Osmanlının son zamanlarında her Türk köyü gibi sönüklenmiş ise de Cumhuriyetin ilk 20 yılından sonra çevresinde linyit madeninin bulunması nedeniyle tekrar önemli bir yerleşim bölgesi haline gelmiştir.

  Dodurga 1963 yılında yapılan referandumla belediyelik olmuştur. 09.05.1990 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile İlçe olmuş ve 01.09.1991 yılında İlçelik açılışı yapılarak ilk Kaymakamlık ve bağlı birimler oluşturulmuştur.

  (Tahrir defterinde Dodurga, Doturga, Todurga ve Toturga gibi değişik şekillerde yazılan bu oğuz boyuna ait Anadolu da 24 yer adına rast gelinmektedir. XIX yy başlarında İran'da yazılmış bir risalede Dodurgalılar'ın o kadar zayıf değil, fakat dayanıklı ve iyi koşucu soy atlara sahip bulundukları yazmaktadır. Bugün İlçemizde kültür olarak Orta Asya izlerine rastlamaktayız. Yağmur duasına çıkıldığında at kafası ıslanması ve at kurban edilmesi eski şaman inancıdır ve bu kültür günümüzde devam etmektedir. Mesela "Caydak" sözcüğü bizde yavan boş anlamına gelirken Kırgızca da bu sözcük, "eğersiz, boş, çıplak" anlamına gelmektedir. Dodurga da Sincap' a Teyin denilmektedir.Göktürk abidelerinde de Sincap sözcüğü Teing olarak yazılmıştır. Yine Türkmenlerin koşmak manasında kullandıkları yüğürtmek sözcüğü de bugün hala kullanılmaktadır.)

 
   
 

web sites